Time

Bir an için etrafınızda hiç saatin olmadığını hayal edin. Bir kol saatiniz, bir masa saatiniz veya bir duvar saatiniz yok. Yatağa ne zaman yatmanız gerektiğini, iş zamanını veya okul zamanını bilmezsiniz değil mi? Şimdi çok uzun yıllar öncesine geri dönelim. Günümüzde kullandığımız saatleri icat etmeden önce insanlar zamanı nasıl ölçerdi?

Tarih öncesi insanlar zamanı sadece iki bölüme ayırdı: gün ve gece. Sonra, nesnelerin gölge uzunluklarının gündüz boyunca değiştiğini fark ettiler. Bunu fark edenler, bir çubuğun gölge uzunluğunu ve yönünü takip ederek zamanı ölçmeye çalıştılar. Bunlar güneş saatinin ilk örnekleriydi.

Antik Mısırlılar güneş saatlerini geliştirdi ve zamanı daha hassas bir şekilde ölçebildiler. Çinliler, Romalılar ve Yunanlılar da farklı güneş saatleri geliştirdi ve kullandı.

Güneş saatleri genellikle bir dairesel taş ve ortasında bir işaretçi çubuğundan oluşuyordu. Taş üzerinde zamanı gösteren sayılar ve semboller bulunuyordu. İşaretçi çubuğun gölgesinin hangi sayılar ve sembollere denk geldiğine göre zamanı belirliyorlardı. Ancak, güneş saatleri gece ve bulutlu günlerde kullanılamazdı.

İnsanlar tarih boyunca farklı saatler geliştirdiler: su saati, kum saati ve mum saati... Önceden, su saatleri genellikle büyük bir kap içerirdi. Bu kapların iç yüzeyinde işaretlemeler bulunurdu ve su ile doldurulurdu. Su, kaptaki küçük bir delikten yavaşça dışarı akardı. Kapta su seviyesi azaldıkça, geçen süreyi anlayabilirlerdi. Farklı şekillerde çalışan su saatleri de yapıldı. Ancak, su saatleriyle çok kesin ölçümler yapılamazdı.

Mum saatlerinin çalışma prensibi su saatlerine benziyordu. Zamanı ölçmek için düzenli aralıklarla işaretlenmiş çok uzun bir mum kullanılırdı. Bu mum yakıldıktan sonra yavaşça erir. Mumdaki işaretlere bakarak geçen zamanı anlayabilirlerdi. Farklı türde mum saatleri de vardı.

Kum saatleri, bir iki bölümlü cam hazneye sahipti. Bu haznede ince kum bulunurdu. Bu kum her zaman aynı sürede üst hazneden alt hazneye akardı. Kum saati yeniden kullanılmak istendiğinde ters çevrildi. Böylece, kum tekrar alt hazneye doğru akardı. Ancak, kum saatleri sadece belirli zaman dilimlerini ölçebilirdi.

1300'lere kadar kullanılan bu saat türlerinden hiçbiri tam zamanı göstermiyordu. Bu yıllarda, ilk mekanik saatler yapılmağa başlandı. Bu saatler, günümüz saatlerine benzemeyen ve çok büyük olan saatlerdi. Belli zaman aralıklarında sesler çıkarırlardı. Örneğin, saat çaldığında bir gong veya zil çalardı. Bu saatler zaman zaman birkaç dakika, bazen saatlerce kaybedebilirdi. Hatta kendi kendine durabilirlerdi. Bu tür durumlarda, güneş saati kullanılarak yeniden ayarlanırlardı. Daha sonra, sarkaçlı saatler bulundu. Bu dönemde, saat ve dakika ibreleri de vardı. Zamanla, saatler daha küçük hale geldi. 1500'lü yıllarda, taşınabilir boyutlarda saatler yapılmağa başlandı. Artık kıyafet cebine bile sığabilen saatler üretilmeye başlandı. Sürekli olarak yenilenen ve geliştirilen, bileğe takılabilen saatler 1800'lü yıllarda yapılmaya başlandı.

1900'lü yıllardan itibaren, yaşamımıza diğer saat türleri girmeye başladı. Az hata ile zamanı ölçebilen pil ile çalışan kuvars saatler ve atomik saatler bunlardan ikisidir. Kim bilir, teknolojinin gelişmesiyle zamanı ölçmek için kullandığımız araçlar nasıl değişir?